Instituti Italian i Kulturës në bashkëpunim me Bibliotekën Kombëtare shqiptare dhe Botimet IDK ka kënaqësinë të prezantojë Botimin anastatik të edicionit të çmuar të Statuteve të Shkodrës – Nga gjysma e pare e shek XIV, me shtesat deri me 1469 me parathënie të pabotuara më parë nga Lucia Nadin dhe Pellumb Xhufi.
29 shtator 2017, ora 11
Biblioteka Kombëtare në Tiranë
Hyrja e lirë
Statutet e Shkodrës
Tekst legjislativ i hartuar në gjysmën e parë të 1300 që shoqëroi ngjarjet e qytetit të Shkodrës deri në rënien e tij në duart e turqve në vitin 1479.
Kemi të bëjmë me një “monument të vërtetë të Shqipërisë mesjetare” vlera e të cilit, megjithatë, shtrihet edhe në historinë e bregdetit lindor të Adriatikut dhe marrëdhënieve të tij me Venecian dhe me fuqitë e mëdha në këtë zonë, në kuadër të ekuilibrave të mëdha ndërkombëtare. Ka gjithashtu përparësinë të jetë teksti më i vjetër legjislativ i prodhuar në territorin shqiptar deri më sot; është një dëshmi e qartë dhe e plotë e asaj Shqipërie bregdetare, e qendrave urbane, e ndryshme nga stereotipet që ende kërcënojnë të shkatërrojnë të gjithë realitetin shqiptar në logjikën e “vendit të shqiponjave” dhe të kulturave të maleve; na kujton një udhëkryq të jashtëzakonshëm të kulturave dhe popujve, të marrëdhënieve dhe paragjykimeve; është dëshmia e një shtresëzimi të ngjarjeve dhe qytetërimeve të kaluara përmes një përvoje shumëvjeçare. Inseron gjithashtu historinë detare të Shqipërisë në ngjarjet evropiane të lindjes dhe zhvillimit të realitetit komunal, duke e njohur, pavarësisht specifikave të saj, me vetë ngjarjet.
Shumë prej kapitujve të tekstit janë ende çuditërisht aktualë, veçanërisht kur ata flasin, për shembull, për respektin ndaj të huajit, për moralin e nevojshëm në menaxhimin e çështjeve publike, për mbrojtjen e vlerës së Lirisë.
Dorëshkrimi, i ruajtur në Bibliotekën e Muzeut Correr në Venecia, u gjet nga studiozja Lucia Nadin në vitin 1995. Publikimi i parë u bë në Itali në vitin 2002 me kontributin e historianëve dhe gjuhëtarëve dhe përkthimin e tekstit në gjuhën shqipe; Në vitin 2003, në Shqipëri u botua një edicion i dytë me përkthimin në gjuhën shqipe të eseve hyrëse.
Veneciane, Lucia Nadin, me formim humanist, Phd në italianistikë, me mësimdhënie në shkolla të niveleve të ndryshme, me detyra në universitetet e Venecias dhe Padovës, si dhe në strukturat veneciane të formimit arsimor, ka qenë, me mandat nga Ministria e Punëve të Jashtme, Lektore e gjuhës italiane në Fakultetin e Gjuhëve të Huaja të Universitetit Shtetëror të Tiranës. Në të njëjtat vite të aktivitetit në Shqipëri ka zhvilluar aktivitete bashkëpunimi kulturor pranë Institutit Italian të Kulturës, Zyra e Kulturës e Ambasadës Italiane në Tiranë. Në njëzet vitet e fundit të studimit dhe aktiviteteve kërkimore ka afruar në fushat e veçanta të letërsisë italiane dhe kulturës veneciane, tematika të historisë së çështjeve të Adriatikut dhe, në veçanti, të historisë së marrëdhënieve mes Serenissima -s dhe Shqipërisë, midis Mesjetës dhe Epokës Moderne, me rezultatet e gjetjet befasuese në arkivat veneciane të faqeve të shumta historike të pabotuara mbi Shqipërinë: duke filluar nga teksti i lashtë i statutive të katërmbëdhjetës së Shkodrës, për të arritur në dokumentacionin mbi migrimin e madh të ‘400 dhe’ 500, si dhe vepra nga botues, shkrimtarë, artistë me origjinë shqiptare në tokat e Republikës së Venedikut, deri te rigjetja e një tragjedie mbi Skënderbeun e shekullit të shtatëmbëdhjetë, e cila kishte humbur. Si mirënjohje ndaj këtyre rezultateve i është dhënë, nga qyteti i Shkodrës, medalja Qytetare nderi e qytetit në vitin 2010 dhe nga Presidenca e Republikës Shqiptare çmimi “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” në vitin 2015.