Instituti Italian i Kulturës në bashkëpunim me Albania Letteraria ka kënaqësinë të prezantojë takimin me prof. Donato Martucci.
10.09.2024 ora 18:30 Biblioteka e IIC Tiranë
Hyrja e lirë
Kanuni mes mitit dhe historisë
Referues:
Donato Martucci – Docent i Antropologjisë Kulturore, Universiteti i Salentos
Rigels Halili – Docent pranë Qendrës për Studime të Europës Lindore, Universiteti i Varshavës
Anna Lattanzi – Albania Letteraria
Gjatë shekullit të kaluar, zakonet juridike shqiptare kanë qenë objekt i një mitologjizimi që i ka shtyrë të mishërojnë për një periudhë të caktuar idealet romantike të malësorëve krenarë e trima, përkundrejt një demonizimi i cili i përshkruante si mbetje të një kulture barbare dhune; kjo ka ndodhur edhe falë kodifikimit të këtyre normave, deri atëherë të përçuara gojarisht, nga studiues të ndryshëm. Vepra që ka ndikuar më shumë në kërkimin mbi të drejtën zakonore shqiptare dhe që në njëfarë kuptimi ka ndërtuar imagjinatën e vetë shqiptarëve mbi këto çështje nga gjysma e dytë e nëntëqindës e deri më sot ishte Kanuni i Lekë Dukagjinit, i atit françeskan Shtjefën Kostantin Gjeçovi, botuar pas vdekjes nga françeskanët e Shkodrës në vitin 1933. Vepra koleksionuese e mëvonshme nga Don Frano Illia, botuar në vitin 1993 me titullin Kanuni i Skënderbeut, nuk bëri gjë tjetër veçse konfirmoi dhe përsëriti themelet dhe praktikat e shkruara pothuajse një shekull më parë.
Por si t’i lexojmë këto koleksione? Çfarë njohurish nevojiten për të kuptuar kontekstin në të cilin u zhvilluan dhe funksionuan këto norma? Takimi, përveç nxjerrjes në pah të bazave teorike që qëndrojnë në themel të normave zakonore, do të analizojë në mënyrë kritike këtë pjesë të rëndësishme të trashëgimisë jomateriale shqiptare.
Donato Martucci është docent i Antropologjisë kulturore pranë Akademisë së Arteve të Bukura në Lecce. Me titullin PhD në “Teori dhe kërkim social” dhe studiues pranë Universitetit të Salentos, ai është anëtar i shoqatave të ndryshme shkencore. Ka marrë pjesë në seminare dhe konferenca të shumta ndërkombëtare albanologjike. Fushat e tij kërkimore përfshijnë historinë dhe kulturën shqiptare. I ka kushtuar shumë vite studimeve dhe kërkimeve në terren, për t’u thelluar në temën e së drejtës zakonore shqiptare (shih për shembull botimet e Kanunit të Lek Dukagjinit dhe të Skënderbeut në italisht: Kanuni i Lek Dukagjinit. Bazat morale dhe juridike të shoqërisë shqiptare [Besa Editrice, Nardò 2009], Kanuni i Skënderbeut, me përkthimin e plotë të Kanuni i Skënderbeut nga Frano Illia, [Besa Editrice, Nardò, 2024). Vitet e fundit, i është kushtuar marrëdhënieve kulturore mes Italisë dhe Shqipërisë gjatë fashizmit, duke shqyrtuar arkivin historik të Accademia dei Lincei, si dhe misioneve të para françeskane në Shqipëri gjatë shekullit të 17-të (shih monografinë Shqipëria Serafike. Studime antropologjike kërkimore historike mbi misionet e para të fretërve vëzhgues të reformuar në Shqipëri (1634-1650), transkriptimi i plotë i Marrëdhënies Universale të origjinës dhe suksesi i Misionit Apostolik të Fretërve të Reformuar Observant Minor të At Serafikut Shën Françesku në Mbretërinë Shqiptare nga P. fra Giacinto da Sospello [Besa Muci editore, Nardò 2023]). Është autor i disa monografive dhe i shumë artikujve shkencorë.
Albania Letteraria është një projekt i lindur me synimin për të mbledhur të gjitha botimet italiane të shkrimtarëve shqiptarë të përkthyer, autorëve italishtfolës dhe italianëve që shkruajnë për Shqipërinë. Një bazë të dhënash, pra, ku mund të regjistrohen lajmet më të fundit editoriale në lidhje me Shqipërinë, por edhe një grupim artikujsh, recensionesh, intervistash dhe kritikash për librat mbi Tokën e Shqiponjave dhe autorët e tyre. Që nga 19 dhjetori 2021 ky dimension ka dominin e tij falë punës dhe angazhimit të drejtorit tonë. Një nga objektivat kryesore të Albania Letteraria është t’u japë zë autorëve dhe letërsisë shqiptare, një vend me një trashëgimi të dukshme kulturore dhe letrare, ende shumë pak i vlerësuar në Itali. Ky projekt synon para së gjithash informimin dhe përditësimin e lexuesve për lajmet editoriale, por edhe vështrimin konkret të eksponentëve më të vlerësuar të së shkuarës dhe të panoramës së sotme letrare shqiptare.